In een snel veranderende wereld waarin continue van alles aan de hand is hebben we ook binnen organisaties veel te maken met veranderingen. Dit kunnen kleine of grote wijzigingen zijn zoals het komen/gaan van (nieuwe) medewerkers, processen die anders moeten of een reorganisatie die nodig is door omstandigheden van binnen- of buitenaf. Veranderingen zijn onvermijdelijk, maar hoe gaan we hiermee om op de werkvloer? Welke uitdagingen horen daarbij? En nog belangrijker, welke gevolgen kunnen de veranderingen op de werkvloer hebben op de mentale gezondheid?
Wijzigingen op de werkvloer kunnen namelijk niet alleen stress opleveren voor het management (die de veranderingen doorvoeren), maar ook voor de medewerkers (die de veranderingen ondergaan). Als veranderingen niet zorgvuldig worden uitgevoerd, kunnen deze zorgen voor meer werkdruk, burn-out, onzekerheid, stress, weerstand en minder werkplezier op de werkvloer.
In dit artikel volgen er een aantal aandachtspunten, die kunnen helpen om veranderingen op de werkvloer soepeler te laten verlopen.
We kennen allemaal het fenomeen van Charles Darwin “Survival of the fittest” en ook organisaties ontkomen hier niet aan als zij willen blijven bestaan. Organisaties moeten zich immers ook kunnen aanpassen aan de continue veranderende omgeving. Een verandering kan nodig zijn door omstandigheden van binnen- of buitenaf. Om te kunnen veranderen is het allereerst belangrijk om te weten waarom de verandering nodig is. Wat zijn de beweegredenen voor de verandering en wat zijn de (mogelijke) consequenties? Het kan voor zowel de medewerkers als de werkgever belangrijk zijn om dit weten. Duidelijk weten waarom een verandering nodig is, kan namelijk bijdragen aan de motivatie en de inzet om te veranderen. Het helpt daarbij om open en transparant te communiceren, zodat iedereen weet wat er verwacht wordt.
It is not the strongest of the species that survive, nor the most intelligent, but the one most responsive to change.
Een ander belangrijk aandachtspunt om rekening mee te houden, is om te weten hoe ingrijpend de verandering zal zijn. Dit kan verschillen per medewerker en is afhankelijk van de grootte van de verandering die wordt doorgevoerd. Iedereen is namelijk anders en iedereen kan anders reageren op veranderingen. Dit heeft onder andere te maken met de draagkracht (hoeveel kan iemand aan) en draaglast (hoeveel wordt iemand belast) van een persoon. Verder kan een verandering in de eerste instantie relatief klein lijken (bijvoorbeeld één medewerker die weggaat in een groot bedrijf).
Hoeveel impact de verandering daadwerkelijk heeft, hangt af van verschillende factoren (hebben medewerkers een goede band met de collega die weggaat, komt er vervanging, hoe worden de taken verdeeld, stijgt de werkdruk nu er een medewerker weg is?). Al deze factoren tellen mee en kunnen invloed hebben op de mentale gezondheid. Het helpt om van tevoren goed in kaart te brengen wie er allemaal betrokken zijn bij de verandering en wat de mogelijke gevolgen hiervan kunnen zijn.
Veranderingen hebben tijd nodig. Hoeveel tijd er nodig is, hangt eveneens af van verschillende factoren (voorbereiding, uitvoering, grootte verandering, noodzaak, aantal personen die betrokken zijn). Een reorganisatie zal bijvoorbeeld meer tijd in beslag nemen dan het wijzigen van de takenverdeling of het wijzigen van een enkelvoudig werkproces. En een verandering door invloeden van buitenaf kan langer duren dan een verandering die vanuit de organisatie is geïnitieerd. Het is belangrijk om te erkennen dat een verandering tijd nodig heeft. Gun iedereen binnen de organisatie de tijd om te wennen aan de nieuwe omstandigheden.
Het helpt om een richting en duidelijkheid in de communicatie te hebben. Ook is het fijn als er iemand is die eventuele vragen of onduidelijkheden kan beantwoorden en verhelpen. Soms kan het echter nodig zijn dat veranderingen snel worden doorgevoerd (bijvoorbeeld bij een hoge noodzaak). Ook in zo een situatie is het handig om open en transparant te communiceren met elkaar, en om het belang van de verandering voor iedereen helder te hebben. Op deze manier ontstaat er minder stress, weerstand en verwarring op de werkvloer.
Het is bij een organisatieverandering verder ook handig om van tevoren zoveel mogelijk te weten wat er nodig is voor de verandering. Dit geldt voor praktische zaken (bijvoorbeeld meer werkplekken, andere systemen om mee te werken, protocollen). En dit geldt ook voor de mensen op de werkvloer (wie zijn er allemaal betrokken, is er iemand nodig van buitenaf om te helpen, weet iedereen wat er van hem/haar verwacht wordt, hoe worden de taken verdeeld, zit iedereen op de juiste plek om de verandering door te kunnen voeren). Een goede voorbereiding in wat er allemaal nodig is om de verandering teweeg te brengen, helpt om de verandering zo goed mogelijk door te voeren. Daarnaast kan dit zorgen voor minder stress, weerstand en onzekerheid bij de betrokkenen.
Een organisatie is eigenlijk net als een levend organisme, altijd in beweging en altijd bezig met groei en verandering. Het is goed om te beseffen dat veranderingen ook gevolgen kunnen hebben op de mentale gezondheid, helemaal als de veranderingen niet zorgvuldig wordt uitgevoerd. De bovengenoemde aandachtspunten kunnen helpen om de verandering soepeler te laten verlopen. Uiteindelijk is het voor iedereen fijn als een verandering met zo min mogelijk stress, onzekerheid en weerstand kan plaats vinden.
Wil jij of jullie afdeling begeleiding bij veranderingen op de werkvloer? Onze coaches (psychologen) zijn beschikbaar om te helpen.
Terug naar alle artikelen Podcast over relaties Onze collega Rosa-Lin Meijer werkzaam bij Hoofdpersoon Psychologie heeft samen met een studiegenoot uit haar studententijd in Groningen
Terug naar alle artikelen Mijn partner wilt geen relatietherapie Relaties kunnen een ware rollercoaster zijn. Het ene moment is alles ontzettend leuk en fijn, terwijl
Terug naar alle artikelen Hoe kom ik van piekeren af? Iedereen piekert weleens. Hoewel het normaal is om af en toe bezorgd te zijn, kan
Terug naar alle artikelen Verlatingsangst? Relatietherapie biedt uitkomst Ben je continu bang dat je partner je ieder moment kan verlaten? Of heb je regelmatig de
Terug naar alle artikelen Beter communiceren met je partner Relaties hebben aandacht, zorg en vooral communicatie nodig om te bloeien en te groeien. Soms is
Terug naar alle artikelen Het terugpakken van zelfregie In ons dagelijks bestaan worden we vaak meegevoerd door de stroom van het leven, in plaats van
Ontvang onze nieuwsbrief met updates, tips en nieuwe inzichten