Het is niet altijd makkelijk om mentaal gezond te blijven op de werkvloer. Zo kan er bijvoorbeeld sprake zijn van isolatie door het digitale tijdperk, er kan sprake zijn van een hoge werkdruk (en prestatiedruk) en er zijn onzekere economische vooruitzichten. Werk gerelateerde burn-out is een groeiend probleem dat niet alleen het welzijn van werknemers raakt, maar ook aanzienlijke kosten met zich meebrengt voor werkgevers. In dit blog bekijken we de impact van burn-out op zowel werknemers als werkgevers en leggen we de nadruk op het belang van preventie en ondersteuning om een gezonde werkomgeving te bevorderen.
Om de impact burn-out goed te begrijpen, is het essentieel om zowel de effecten op werknemers als werkgevers te belichten. Werk gerelateerde burn-out kan een breed scala aan fysieke, emotionele en gedragsmatige symptomen veroorzaken, waardoor werknemers fors lijden en hun productiviteit afneemt. Deze situatie heeft vervolgens weer gevolgen voor werkgevers, die te maken krijgen met verminderde productiviteit, een stijging van het ziekteverzuim en aanzienlijke financiële kosten (daarover later meer).
We kunnen niet genoeg benadrukken hoe belangrijk mentale gezondheid op de werkplek is. Een gezonde werkomgeving is er een waarin werknemers zich gesteund en gewaardeerd voelen. Het biedt ruimte voor een goede werk-privébalans en zorgt voor effectieve stressbeheersing. Werkgevers spelen hierin een sleutelrol door te investeren in het creëren van een positieve en ondersteunende werkomgeving. Naast dat dit onderdeel is van ‘goed werkgeverschap’ kunnen hierdoor ook lang aanhoudende mentale problemen zoals burn-out worden voorkomen.
Voordat we verder ingaan op de gevolgen van burn-out, is het belangrijk om een duidelijk begrip te hebben van wat burn-out precies inhoudt. Burn-out wordt gekenmerkt door uitputting, cynisme en een verminderde professionele bekwaamheid. De symptomen zijn vaak langer dan een half jaar zeer beperkend aanwezig. Werknemers die worstelen met burn-out ervaren vaak fysieke uitputting, een afstandelijke houding ten opzichte van hun werk en gevoelens van verminderde competentie.
Burn-out kan ernstige gevolgen hebben voor zowel het welzijn als de prestaties van werknemers. Fysiek kan burn-out leiden tot vermoeidheid, slaapproblemen en gezondheidsproblemen zoals hartproblemen. Emotioneel kunnen werknemers met burn-out te maken krijgen met gevoelens van angst, depressie en een verminderd zelfvertrouwen. Daarnaast kan burn-out gedragsveranderingen teweegbrengen. Hierbij kan je denken aan een afgenomen activiteitenniveau (door verminderde motivatie en cynisme), sociale terugtrekking en een toename van ongezond gedrag (zoals overmatig eten, minder bewegen en het gebruik van middelen).
"Burn-out is het lichaam dat 'genoeg' zegt, terwijl de geest 'nog een beetje meer' blijft fluisteren."
Burn-out trekt een zware wissel op het lichaam (van werknemers). De voortdurende stress en overbelasting kunnen leiden tot vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn en slaapproblemen. Bovendien kan langdurige blootstelling aan stress het immuunsysteem verzwakken, waardoor werknemers vatbaarder worden voor ziekten en infecties. Vaak zie je hierdoor voorafgaand aan een ziekmelding van een medewerker door burn-out, dat er een periode is geweest met toegenomen kortdurend verzuim.
Werknemers kunnen te maken krijgen met gevoelens van angsten, depressie, concentratie- en geheugenproblemen, prikkelbaarheid en emotionele uitputting. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze de controle over hun leven verliezen en dat hun werk hen niet langer voldoening schenkt. Dit kan leiden tot verminderd zelfvertrouwen en gevoelens van hopeloosheid.
Naast de impact op individuele werknemers brengt burn-out ook aanzienlijke kosten met zich mee voor werkgevers. Deze kosten kunnen zowel direct als indirect zijn en hebben betrekking op verminderde productiviteit, verhoogd ziekteverzuim en personeelsverloop. Dit terwijl het salaris moet worden doorbetaald. Uit onderzoek van Zilveren Kruis komt naar voren dat een gemiddelde burn-out meer dan 60.000 euro kost voor een werkgever. Hieronder staan de verschillende elementen uitgewerkt.
Werknemers met burn-out zijn vaak minder productief en presteren onder hun potentieel. Ze hebben moeite om zich te concentreren, maken meer fouten en tonen minder betrokkenheid bij hun werk. Dit leidt tot een aanzienlijke daling van de productiviteit en heeft negatieve gevolgen voor de kwaliteit en efficiëntie van het werk.
Burn-out kan leiden tot een verhoogd ziekteverzuim, aangezien werknemers fysiek en mentaal uitgeput raken en niet in staat zijn om te werken. Het frequente verzuim heeft niet alleen gevolgen voor de productiviteit, maar ook voor de continuïteit van projecten en de werksfeer. Bovendien kan burn-out leiden tot personeelsverloop, omdat werknemers op zoek gaan naar een werkomgeving die beter aansluit bij hun behoeften en welzijn.
Naast de directe kosten van verminderde productiviteit en verhoogd ziekteverzuim brengt burn-out ook financiële kosten met zich mee voor werkgevers. Deze kosten omvatten onder andere medische behandeling en re-integratie van werknemers, kosten voor werving en training van nieuwe medewerkers, en mogelijke juridische kosten als gevolg van arbeidsconflicten.
Het voorkomen van burn-out begint met het creëren van een dynamische en stimulerende werkomgeving. Werkgevers hebben hierbij een cruciale rol te vervullen. Ze dienen een werkcultuur te bevorderen die niet alleen de professionele groei en ontwikkeling van werknemers ondersteunt, maar ook hun welzijn en mentale gezondheid bevordert. Het streven naar een gezonde werkomgeving omvat verschillende belangrijke aspecten. Hieronder hebben wij de belangrijkste voor je neergezet.
Een sleutelfactor is het bieden van erkenning en waardering aan werknemers. Door regelmatig positieve feedback te geven, prestaties te erkennen en successen te vieren, voelen werknemers zich gewaardeerd voor hun toewijding en bijdrage aan de organisatie. Het tonen van waardering heeft een motiverend effect en versterkt de betrokkenheid van werknemers bij hun werk.
Daarnaast is het creëren van een ondersteunende werkomgeving van essentieel belang. Werkgevers kunnen ervoor zorgen dat werknemers zich gesteund voelen door open communicatie te stimuleren. Teamvergaderingen, één-op-één gesprekken met leidinggevenden en een open-deurbeleid dragen bij aan een cultuur waarin werknemers hun zorgen en ideeën kunnen delen. Eerlijkheid en transparantie vormen de basis van deze cultuur, waardoor werknemers zich vrij voelen om zich uit te spreken en een gevoel van vertrouwen en veiligheid ervaren.
Een goede werk-privébalans is eveneens van groot belang binnen een gezonde werkomgeving. Werkgevers kunnen werknemers ondersteunen bij het vinden van deze balans door flexibele werktijden, thuiswerkmogelijkheden en het aanmoedigen van voldoende rust en vrije tijd. Door werknemers de ruimte te geven om hun persoonlijke verantwoordelijkheden te vervullen en te genieten van hun vrije tijd, wordt de kans op overbelasting en stress aanzienlijk verminderd.
Effectief stressmanagement vormt een andere essentiële component van een gezonde werkomgeving. Werkgevers kunnen werknemers voorzien van tools en technieken om stress effectief te beheersen. Dit kan variëren van het aanbieden van mindfulness-oefeningen, ademhalingstechnieken en ontspanningstechnieken tot het organiseren van workshops en trainingen over stressmanagement. Het aanleren van deze vaardigheden stelt werknemers in staat om stressvolle situaties beter het hoofd te bieden en een gezonde balans te behouden.
Het bevorderen van een gezonde werkomgeving heeft niet alleen voordelen voor werknemers, maar ook voor de organisatie zelf. Werknemers die zich gewaardeerd en ondersteund voelen, zijn gemotiveerder, productiever en meer betrokken bij hun werk. Dit leidt tot een hogere werktevredenheid, lagere verzuimcijfers en een hogere retentie van werknemers. Bovendien draagt een gezonde werkomgeving bij aan een positieve reputatie van de organisatie en maakt het deze aantrekkelijker voor potentiële werknemers.
Burn-out is de prijs die we betalen voor het niet luisteren naar de waarschuwingssignalen van ons lichaam en onze geest.
Het creëren van bewustzijn rond werkstress en burn-out is een essentiële eerste stap in de preventie ervan. Werkgevers moeten werknemers informeren over de risico’s van burn-out, de symptomen herkennen en openlijk communiceren over het belang van een goede mentale gezondheid. Dit kan worden bereikt door middel van voorlichtingscampagnes, workshops en trainingen.
Het vroegtijdig signaleren van werkstress is van essentieel belang om burn-out te voorkomen. Werkgevers kunnen werknemers aanmoedigen om hun stressniveaus te monitoren en regelmatig met hen in gesprek te gaan om te achterhalen hoe zij zich voelen. Op basis van deze gesprekken kunnen passende maatregelen worden genomen om stressfactoren aan te pakken. Het bewustzijn van de risicofactoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van burn-out is ook belangrijk voor werknemers en werkgevers. Hoge werkdruk, gebrek aan autonomie, gebrek aan ondersteuning, onduidelijke verwachtingen en een verstoorde werk-privébalans zijn enkele van deze risicofactoren. Door deze risicofactoren te identificeren en aan te pakken, kunnen werkgevers een preventieve werkomgeving creëren.
Werkgevers spelen een cruciale rol in het voorkomen van burn-out bij hun werknemers. Ze moeten de verantwoordelijkheid nemen om een gezonde werkomgeving te creëren en de benodigde middelen en ondersteuning aan te bieden. Leiderschap is ook van groot belang in burn-out preventie. Leidinggevenden moeten het goede voorbeeld geven, werknemers ondersteunen en aanmoedigen om een goede werk-privébalans te behouden. Ze moeten ook zorgen voor open communicatie en een cultuur waarin werknemers zich veilig voelen om over hun stress en zorgen te praten.
Door deze maatregelen te implementeren en een cultuur van ondersteuning en welzijn te bevorderen, kunnen werkgevers effectieve stappen zetten om burn-out te voorkomen en een gezonde werkomgeving te creëren waarin werknemers gedijen en floreren.
Het creëren van een ondersteunend teamklimaat is van groot belang voor werknemers die herstellen van burn-out. Werkgevers kunnen de samenwerking en communicatie binnen teams bevorderen, zodat werknemers zich gesteund voelen en openlijk over hun ervaringen kunnen praten. Dit kan onder andere gebeuren door het organiseren van teambuildingactiviteiten, het bevorderen van een positieve werkcultuur en het aanmoedigen van collegiale ondersteuning. Het bevorderen van het welzijn van werknemers op de werkplek is ook essentieel om burn-out te voorkomen en een gezonde werkomgeving te creëren. Werkgevers kunnen verschillende maatregelen nemen om het welzijn van werknemers te bevorderen, zoals het stimuleren van gezonde werkgewoonten en het promoten van een positieve werkomgeving.
Door het creëren van een gezonde werkomgeving, het bieden van ondersteuning en het implementeren van preventieprogramma’s kunnen werkgevers een positieve impact hebben op de mentale gezondheid van hun werknemers en de kosten van burn-out verminderen. Het is tijd dat we collectief investeren in de mentale gezondheid op de werkplek, zodat werknemers gedijen en organisaties floreren. Met de juiste maatregelen en ondersteuning kunnen we een werkomgeving creëren waarin werknemers zich gewaardeerd, gesteund en gelukkig voelen, en waar burn-out geen plaats heeft.
Heb je zelf last van een burn-out en wil je ondersteuning van een psycholoog? Plan een afspraak met ons in! Wil je als werkgever samenwerken richting een gezonde werkomgeving? Neem contact met ons op voor een oriënterend gesprek.
Terug naar alle artikelen Podcast over relaties Onze collega Rosa-Lin Meijer werkzaam bij Hoofdpersoon Psychologie heeft samen met een studiegenoot uit haar studententijd in Groningen
Terug naar alle artikelen Mijn partner wilt geen relatietherapie Relaties kunnen een ware rollercoaster zijn. Het ene moment is alles ontzettend leuk en fijn, terwijl
Terug naar alle artikelen Hoe kom ik van piekeren af? Iedereen piekert weleens. Hoewel het normaal is om af en toe bezorgd te zijn, kan
Terug naar alle artikelen Verlatingsangst? Relatietherapie biedt uitkomst Ben je continu bang dat je partner je ieder moment kan verlaten? Of heb je regelmatig de
Terug naar alle artikelen Beter communiceren met je partner Relaties hebben aandacht, zorg en vooral communicatie nodig om te bloeien en te groeien. Soms is
Terug naar alle artikelen Het terugpakken van zelfregie In ons dagelijks bestaan worden we vaak meegevoerd door de stroom van het leven, in plaats van
Ontvang onze nieuwsbrief met updates, tips en nieuwe inzichten