Kom voor jezelf op

Als je niet gewend bent om ‘nee’ te zeggen, kan de neiging ontstaan om een lange uitleg te geven. Dit is vaak een manier om goedkeuring te krijgen van de ander. Maar een korte, duidelijke reden volstaat. Geef aan dat je andere prioriteiten hebt of dat je op een later moment wellicht ‘ja’ kunt zeggen.

Veel mensen vermijden ‘nee’ uit angst om iemand teleur te stellen. Maar bedenk: als jij een keer nee zegt, betekent dat niet dat mensen minder van je houden of je minder waarderen. Sommige mensen kunnen even schrikken van je grens, vooral als ze gewend zijn dat je altijd beschikbaar bent. Maar als je consequent blijft, zullen ze zich aanpassen.

Hoe vaker je ‘nee’ zegt, hoe makkelijker het wordt. Begin met kleine stappen, bijvoorbeeld door elke dag één keer ‘nee’ te zeggen tegen iets kleins. Zo bouw je langzaam meer zelfvertrouwen op in het bewaken van je grenzen.

Waarschijnlijk ken je mensen die makkelijk ‘nee’ zeggen. Let eens op hoe zij dat doen. Welke houding nemen ze aan? Welke woorden gebruiken ze? Door dit te observeren, kun je leren hoe je op een assertieve manier nee zegt zonder je ongemakkelijk te voelen.

Vriendelijkheid en collegialiteit zijn belangrijk, maar dat betekent niet dat je verplicht bent om overal ‘ja’ op te zeggen. Ook als je geen andere verplichtingen hebt, mag je besluiten om een verzoek af te wijzen. Jouw tijd is van jou en het is aan jou om te bepalen hoe je die invult.

In plaats van direct ‘ja’ te zeggen, kun je aangeven dat je er even over wilt nadenken. Dit geeft je de ruimte om rustig te beslissen of je echt tijd en energie hebt om aan de vraag te voldoen.

Er is een verschil tussen ‘nee’ zeggen en bot reageren. Geef aan dat je het waardeert dat iemand aan je denkt, maar dat het niet uitkomt. Je kunt eventueel meedenken over een alternatieve oplossing, maar voel je daar niet toe verplicht.

Door e-mail, apps en sociale media zijn we constant bereikbaar, en dat schept verwachtingen. Maak duidelijk dat je niet altijd direct reageert en bepaal vaste momenten om je berichten te beantwoorden. Dit helpt om werk en privé beter in balans te houden.

Soms kun je in een situatie terechtkomen waarin ‘nee’ zeggen niet handig voelt. Dan kun je proberen te onderhandelen: bijvoorbeeld door iets over te nemen, maar alleen als de ander iets van jou overneemt. Zo blijf je flexibel zonder jezelf te overbelasten.

Als je ‘ja’ hebt gezegd maar later beseft dat het toch niet haalbaar is, mag je dit aangeven. Probeer dit wel zo snel mogelijk te doen en voorkom dat dit een patroon wordt. Eerlijkheid en duidelijkheid worden uiteindelijk meer gewaardeerd dan halfslachtige toezeggingen.