De psychologie achter zelfsabotage

Je eigen succes in de weg staan

Waarschijnlijk kent iedereen het wel in meer of mindere mate. We staan op het punt om iets groots te bereiken, maar op de een of andere manier gooien we onze eigen glazen in. Dat is de verraderlijke natuur van zelfsabotage. Heel onhandig, dus waarom doen we dit eigenlijk en wat zit erachter? De psychologie achter zelfsabotage is een complex en fascinerend onderwerp dat ons helpt te begrijpen waarom we soms onze eigen ergste vijand kunnen zijn. Dus, hoe zorg je ervoor dat je je eigen succes niet in de weg staat? Bij Hoofdpersoon Psychologie zijn we in de literatuur gedoken.

Wat is zelfsabotage

Om erachter te komen waarom we onszelf soms zo in de weg kunnen zitten is het belangrijk om te begrijpen wat zelfsabotage is. Zelfsabotage is het proces waarbij we – vaak onbewust – handelen op manieren die onze doelen en ambities ondermijnen. Het kan zijn dat we uitstellen, zelftwijfel koesteren, of ongezonde gewoonten aannemen die onze vooruitgang in de weg staan.

De psychologie achter zelfsabotage

Dus, wat zit er achter deze zelfdestructieve patronen? Uit onderzoek blijkt dat zelfsabotage kan voortkomen uit een diepgewortelde angst voor falen. Huh? Ja, dat gaat (onbewust) ongeveer op de volgende manier: we zijn bang om te falen, dus saboteren we onszelf om te voorkomen dat we het überhaupt proberen.

Maar dat is nog maar het topje van de ijsberg. Er zijn ook andere factoren die bijdragen aan zelfsabotage:

  • Gebrek aan zelfwaardering: Volgens een studie uit 2018 in “Psychological Science”, kunnen mensen met lage zelfwaardering eerder zelf saboterend gedrag vertonen.
  • Perfectionisme: Volgens een artikel in “Personality and Individual Differences” uit 2019, kan perfectionisme leiden tot zelfsabotage als de angst om niet perfect te zijn ons verlamt.
  • Negatieve zelfpraat: Negatieve zelfpraat kan onze gedachten vervormen en ons geloof in onze eigen capaciteiten ondermijnen. Het is die constante interne kritische stem die ons dan tegenhoudt.

 

Het zal de oplettende lezer opvallen dat de verschillende factoren wel te maken hebben met hetzelfde: angst om te falen, er niet toe in staat zijn of afgewezen te worden. Zelfsabbotage is dus meestal een (ondermijnende) manier van zelfbescherming.

zelfsabotage

We hebben allemaal interne obstakels die we moeten overwinnen. Zelfsabotage is geen teken van zwakte. Het is een oproep tot zelfontdekking.

Wat kan ik doen om zelfsabotage tegen te gaan?

Gewapend met dit begrip, hoe kunnen we dan zelfsabotage overwinnen? Hier zijn een paar strategieën:

Bewustwording

Het eerste wat je moet doen, is herkennen dat je jezelf saboteert. Zodra je dit patroon identificeert, kun je beginnen met het doorbreken ervan. Wees je daarnaast bewust van de beschermende functie van de zelfsabbotage. Wij horen mensen in onze praktijk vaak zeggen: “het lijkt wel of ik doelbewust mijzelf aan het tegenwerken ben”. Alhoewel de gedachte begrijpelijk is, klopt het niet. Er is sprake van onbewust jezelf beschermen.

Daag negatieve verwachtingen uit

Je bent meer bewust geworden van de functie van zelfsabbtage. Zelfsabotage is vaak gebaseerd op negatieve of angstige verwachtingen over wat er zal gebeuren als we bepaalde stappen ondernemen (bijvoorbeeld: “ik ga falen”). De volgende cruciale stap is het uitdagen van deze verwachtingen. Kloppen mijn verwachtingen eigenlijk wel? Er is maar één manier om erachter te komen: ga het doen!

Oefen positief denken

Positief denken helpt om je mindset te veranderen en je zelfvertrouwen te vergroten. Dit betekent niet dat je altijd gelukkig moet zijn, maar het betekent wel dat je leert om jezelf met vriendelijkheid en begrip te behandelen. Het is het positief tegenovergestelde van de interne criticus. Probeer de komende weken bijvoorbeeld eens negatieve en kritische gedachten over jezelf op te schrijven (aan een kant van een A4’tje). Schrijf aan de andere kant de meer helpende, coachende gedachten op. Dit zal niet direct effect hebben, maar het werkt zoals spieropbouw in de sportschool: als je consequent oefent ga je na verloop van tijd effect merken!

Betrek je omgeving

Onze omgeving kan een krachtige invloed hebben op onze gedachten en gedragingen, en dit geldt ook voor zelfsabotage. De mensen die dicht bij je staan, kunnen een waardevolle bron van steun en aanmoediging zijn. Laat hun weten waar je mee worstelt en vraag om hun hulp en begrip.

Zoek professionele hulp

Als je merkt dat je worstelt met zelfsabotage, kan het nuttig zijn om een professional te raadplegen, zoals een psycholoog of een coach. Dit helpt om dieperliggende problemen aan te pakken en strategieën te ontwikkelen om zelfsabotage tegen te gaan.

Zelfsabotage is wanneer we zeggen dat we iets willen en dan ervoor zorgen dat het niet gebeurt.

De rol van coaching bij zelfsabotage

Coaching kan een uiterst nuttig instrument zijn in het tegengaan van zelfsabotage. Volgens een recente studie kan coaching – met name op basis van cognitieve gedragsprincipes – uitzonderlijk doeltreffend zijn bij het aanpakken van zelfsaboterend gedrag. Dit wordt bereikt door te helpen bij het herkennen en aanpassen van negatieve denkpatronen die vervolgens in de praktijk worden uitgedaagd. Met behulp van een coach kunnen individuen strategieën ontwikkelen en implementeren om zelfsabotage te minimaliseren en te overwinnen, op weg naar een leven waarin je wel degelijk gaat bereiken wat voor jou betekenisvol is!

Veelgestelde vragen over dit onderwerp

Zelfsabotage is het proces waarbij we – vaak onbewust – handelen op manieren die onze doelen en ambities ondermijnen.

  1. De psychologie achter zelfsabotage kan voortkomen uit verschillende factoren, waaronder angst voor falen, gebrek aan zelfwaardering, perfectionisme, en negatieve zelfpraat.

Deze blog delen?

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

Andere blogs

jouw pad naar echte vrijheid

Jouw pad naar echte vrijheid

Terug naar alle artikelen Het terugpakken van zelfregie In ons dagelijks bestaan worden we vaak meegevoerd door de stroom van het leven, in plaats van

Read More »
Burn-out coaching

Burn-out coaching

Terug naar alle artikelen Burn-out coaching en tips om een burn-out te voorkomen In onze moderne samenleving wordt er veel van ons verwacht. De druk

Read More »