Hechting gaat over de affectieve relatie tussen een kind en een opvoeder.
John Bowlby heeft in de jaren 40 en 50 veel onderzoek gedaan naar hechting en formuleerde op basis daarvan de hechtingstheorie.
Zijn idee is dat kinderen in de basis geprogrammeerd zijn om een hechtingsrelatie aan te gaan met hun verzorgers. Dit is ook nodig; kinderen hebben zorg nodig om te overleven.
Kinderen zijn gericht op het verkrijgen van aandacht van de vaste verzorger. Dit doen ze door oogcontact te maken, te lachen, te huilen, geluidjes te maken enzovoort. Ze laten op allerlei manieren merken dat ze behoefte hebben aan nabijheid van de verzorger.
Wanneer kind en verzorger goed op elkaar afgestemd zijn kan een veilige hechting tot stand komen. Om een veilige hechting tot stand te brengen zijn een aantal principes van belang:
Wanneer een veilige hechting tot stand komt, dan kan een kind zelfvertrouwen ontwikkelen en vanuit een veilige basis de wereld ontdekken. Veilige hechting zal gedurende het hele leven een stevige basis bieden. Mensen met een veilige hechting hebben vaak een goed gevoel van eigenwaarde en groeien op tot ‘gezonde volwassenen’ die in staat zijn om liefdevolle relaties aan te gaan met anderen.
Als we niet veilig gehecht zijn dan is het moeilijker om vanuit vertrouwen de wereld te ontdekken. Er is veel onderzoek gedaan naar de gevolgen van onveilige hechting. Wanneer er sprake is van onveilige hechting dan kan dat op latere leeftijd allerlei problemen geven. Veel voorkomende problemen zijn:
Er zijn 3 verschillende typen van onveilige hechting beschreven:
– wantrouwen naar anderen
– minder sociale vaardigheden
– lage eigenwaarde
– angst -en stemmingsproblemen
– verslaving
– eenzaamheid
– moeite met het aangaan van relaties
Het kind leert dat het niet krijgt wat het nodig heeft omdat de verzorger niet responsief en sensitief aanwezig is. Deze kinderen zoeken vaak niet meer de veiligheid van de verzorger. Ze richten hun emoties naar binnen en in sociale relaties houden ze liever afstand. In latere volwassen relaties kan dit patroon zich als volgt uiten:
Over het algemeen voel je je zeker over de liefde, maar ben je wat minder op je gemak bij intimiteit. Het kan voorkomen dat je jouw emoties naar binnen richt en in sociale relaties houd je liever enige afstand. Soms vind je het moeilijk om steun te vragen, want je vindt het belangrijk om je zelfstandigheid en je autonomie te behouden. Af en toe is het lastig voor je wanneer je partner dichtbij wil komen: dan ben je geneigd wat afstand te nemen. Je vindt het moeilijk je te binden, omdat dit onbekend of beangstigend voor je voelt. Vermoedelijk heb je rondom de verbinding met dierbaren (bewust of onbewust) vaak afwijzing gevoeld en heb je het idee gekregen dat je het beter zelfstandig kan aanpakken. Kort gezegd redeneer je vanuit: ik ben oké en jij bent niet veilig/oké.
Wanneer de verzorger afwisselend responsief en sensitief is naar de behoeften van het kind, dan raakt het kind in de war. Het weet niet waar het aan toe is.
Deze kinderen raken ambivalent gehecht en missen vertrouwen en veiligheid. Ze zoeken voortdurend nabijheid en bevestiging. Ze zijn vaak erg aanhankelijk, boos en passief. In latere volwassen relaties kan dit patroon zich als volgt uiten:
Je voelt je prettig bij intimiteit, maar het is soms lastig om op jezelf en de liefde te vertrouwen. Als volwassene wil je graag heel dicht bij je partner zijn en kan je een diepe verbinding met iemand aan gaan. Je bent wel regelmatig bang dat de ander je zal verlaten, omdat je misschien niet goed genoeg bent. Hierdoor pas je je vaak aan en ben je heel erg gericht op de behoeften van de ander. Je steekt hier (te) veel energie in. Vaak voel je je onzeker over de relatie, je vindt het moeilijk daarop te vertrouwen. Kort gezegd redeneer je vanuit: ik ben niet oké, de ander is wel oké.
Dit type hechting kan ontstaan wanneer de verzorger voor het kind zowel een bron van steun als een bron van angst is. Bijvoorbeeld wanneer de verzorger het kind misbruikt of mishandelt. Het kind laat vaak vreemd, gedesorganiseerd gedrag zien: bijvoorbeeld overdreven aanhankelijk naar vreemden, of veel huilen.
Ontvang 2x per maand onze nieuwsbrief met updates, tips en nieuwe inzichten
